Michel Foucault’nun Sunuşuyla Herculine Barbin, Namıdiğer Alexina B

Herculine Adélaïde Barbin, Alexina B. ya da Abel Barbin… Bu hermafrodit, on dokuzuncu yüzyılda çokça tartışılan “kimlik avının” kurbanlarından yalnızca biriydi. Alexina B.’nin erkek kimliğini elde ettikten sonra yazdığı Anılarım, cinsel kimlik arayışının bir mesele haline geldiği on dokuzuncu yüzyıl gerçekliği içerisinde, metni yüz yıl sonra sağlık bakanlığı arşivlerinde keşfeden Michel Foucault’nun tabiriyle tarihi bir belge niteliğindedir.

Alexina B.’nin resmi olarak cinsiyet değişikliğine onay veren Doktor Chesnet ve Barbin’in otopsi raporunu hazırlayan Goujon’un incelemelerinin ve Oscar Panizza’nın Anılarım’dan ilham alarak yazdığı Manastırda Skandal’ının bir araya getirildiği bu kitap; tıbbın, hukukun ve toplumun “gerçek” cinsel kimlikleri sorguladığı, yargıladığı ve hükme bağladığı bir düzene ve hermafroditliğe dair geniş bir bakış açısı sunar.

Ancak metni Foucault’dan da yaklaşık yüz yıl önce keşfeden bir kişi daha vardır: o yıllarda Paris’te tıp eğitimi alan Doktor İbrahim Şevki. Anılarım, kendisi tarafından tercüme edilerek önce tefrika halinde, 1885 yılında da Ahmed Midhat Efendi’nin Mukaddime’si ve Hüviyet başlığıyla kitap olarak yayınlanmıştır.

Alexina B.’nin resmi olarak erkek kimliğini elde ettikten sonra yazdığı Anılarım, ilk olarak 1872 yılında, “Cinsiyeti Meçhul Birinin Anıları” başlığıyla Ambroise Tardieu tarafından yayımlanmıştır. Tardieu’nün derlemesi, Alexina B.’ye 1860 yılında resmi cinsiyet değişikliği için onay veren Doktor Chesnet’nin ayrıntılı belgeleri ve 1868’de otopsisini gerçekleştiren Doktor Goujon’un raporlarını da içeriyordu. Michel Foucault Anılarım’ı, bundan neredeyse yüz yıl sonra Fransız Sağlık Bakanlığı arşivlerinde keşfetmiştir. Foucault’nun sunuşuyla 1978 yılında Gallimard tarafından yayımlanan Herculine Barbin, Namıdiğer Alexina B., edisyonu Doktor Chesnet ve Goujon’un raporlarının yanı sıra Alexina B.’nin hikâyesinden açıkça esinlenen Oscar Panizza’nın Manastırda Skandal isimli hikâyesini de barındırır. Éric Fassin’in “Gerçek Cinsiyet” isimli makalesi ise Gallimard’ın 2014 baskısında kitaba sonsöz olarak eklenmiştir. Anılarım’ın ülkesinin sınırlarını aşması ise Doktor İbrahim Şevki sayesinde Foucault’nun keşfinden de yaklaşık yüz yıl önce gerçekleşmiştir. İbrahim Şevki, Paris Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Tardieu’nün öğrencisi olarak eğitim gördüğü yıllarda karşılaştığı bu metni tercüme etmeye başlamış ve Anılarım, 1884-1885 yılları arasında Hüviyet adıyla Tercüman-ı Hakikat’ta tefrika edilmiştir. Hüviyet, yine 1885 yılında Ahmed Midhat Efendi’nin sunuş yazısıyla kitap haline getirilmiştir. Bu anlamda dünyada ilk kez Osmanlıcaya çevrildiği söylenebilir. Herculine Barbin, Namıdiğer Alexina B.’ye Gallimard Yayınları’nın izni ve Ebru Aykut’un çevrimyazısıyla eklenen İbrahim Şevki tercümesi ve Ahmed Midhat Efendi’nin Mukaddime’si bu kapsamlı edisyonu eşsiz kılmaktadır.

HERCULINE BARBIN, NAMIDİĞER ALEXINA B.

Derleyen: Michel Foucault

Türü: Araştırma – İnceleme

Orijinal Adı: Herculine Barbin Dite Alexina B.

Çevirmen Adı: Sezin Boyabatlı – Ebru Aykut

Genel Yayın Yönetmeni: İrfan Sancı

Editör: Işık Ergüden

Yayına hazırlayan: Sanem Işıl Aytuğ

Kapak Tasarım: Aslı Sezer

Sayfa Tasarım: Seda Şahin

Satış Fiyatı: 40 TL

Sayfa Sayısı: 456

Sel Yayıncılık