Tembellik Hakkı

Çalışmanın, bize dayatıldığı kadar doğal ve ezeli bir yeti olmadığını anlatan, yüzyıllar aşarak günümüze ulaşabilmiş bu küçük kitapçık için Paul Lafargue’a teşekkür borçluyuz. Tembellik Hakkı, bir aylaklık çağrısı değil, vahşi kapitalizmin kadın, erkek, çocuk demeden herkesi mecbur kıldığı çalışma mevhumuna, yaratıcılık yitimine bir itirazdır. Ücretli kölelik düzenini tümüyle reddetmek yerine insanca “çalışma” talebini en başa yazarak boş vakit hakkından vazgeçen işçilere, bu düzeni değiştirilemez sayarak içinde debelenen hepimize, yaklaşık yüz elli yıllık güçlü bir sövgü ve yergidir.

Özgün bir Marksist olan Lafargue, kendi tarihsel düşüncesini Proudhoncu görüşler ve Paris Komünü’nün etkileriyle harmanlayarak “çalışma-tüketme-uyuma” cehennemi döngüsünü parçalamaya vurgu yapar. 19. yüzyılın kolektif zihniyet yapılarının analizini ve entelektüel monografisini sunarken, hedefinde bu çalışma aşkının esas kaynağı; din adamları, ekonomist ve ahlakçılar vardır. Gerçek yaşamın, bir azınlığı zenginleştirmeye devam etmek için çalışmak ve tüketmek arasında yitip gittiği gerçeğini görmek isteyenlere…

PAUL LAFARGUE (1842-1911) Küba doğumlu Fransız Marksist siyasetçi, yazar, yayıncı ve gazeteci. Lafargue ailesinin varlığı oğullarının ileride tıp eğitimi alabilmesini sağladı. Paris’teki eğitimi sırasında cumhuriyetçi ve sosyalist fikirlerle tanışan Lafargue gençlik dönemini kapsayan İkinci İmparatorluk’un Bonapartizm karşıtı muhalif çevreler arasından Fransa’da etkisi çok yüksek Proudhoncu anarşist akımdan etkilenmiş, 1864’te kurulan Uluslararası İşçi Birliği’nin (Enternasyonal) Fransız seksiyonunda yer almıştır. Siyasi faaliyetleri nedeniyle Fransız akademisinden atılmasının akabinde Fransa’daki sosyalist hareketin durumunu Enternasyonal’in genel konseyine anlatmak üzere 1865’te Londra’ya gittiğinde Karl Marx ve Friedrich Engels ile tanışmış, bu dönemden itibaren “bilimsel sosyalizm” çizgisine gelmiştir. Marx’ın kızı Laura’yla olan ilişkisi de bu dönemde başlar ve ikili 1868’de evlenir. 1871’de Komün ilan edildiğinde Paris’teyken devrim bastırılınca Madrid’e geçer. Burada Enternasyonal’in Marksist seksiyonunu kurar ve anarşist tezlere yönelik tartışmalara girişir. Sürgün döneminde Jules Guesde ile tanışır ve birlikte Fransa Sosyalist İşçi Federasyonu içerisindeki Marksist grubu oluştururlar. Daha sonra bu oluşum 1882’de Fransa’da Marksist çizgideki ilk bağımsız örgüt olan Fransız İşçi Partisi’ne evrilecek, Lafargue da örgütün en önemli teorisyeni olacaktır. Çalışmaları siyasal iktisattan aile ve kadın sorununa, çalışmanın reddinden kapitalizm altında dinin doğasına geniş bir alanı kapsamaktadır. 1891’de yine FİP saflarında Fransız meclisinde Lille milletvekilliği yaptı. Siyasal hayatının büyük kısmını Fransa’da Proudhoncu, Blanquici ve Bakuninci sosyalizmlerden, Brousseçu ve Jaurèsçi reformizmlerden bağımsızlaşmış bir Marksist örgüt inşasına adadı. 69 yaşında, eşiyle birlikte intihar ederek hayata gözlerini yumdu. Sermaye Dini de (çev. Alev Er, 2018) Sel Yayıncılık tarafından yayınlanmıştır.

TEMBELLİK HAKKI

Yazar Adı: Paul Lafargue

Çevirmen Adı: Işık Ergüden

Orijinal Adı: Le Droit à laparesse

Türü: Sosyoloji

Genel Yayın Yönetmeni: İrfan Sancı

Dizi editörü: Işık Ergüden

Editör: Utku Özmakas

Kapak tasarım: Aslı Sezer

Sayfa tasarım: Seda Şahin

Sayfa Sayısı: 64

Satış Fiyatı: 16 TL (KDV’den muaf)Sel Yayıncılık